Τεχνητή Νοημοσύνη στην κουζίνα του μέλλοντος

Η ψηφιοποίηση του νοικοκυριού επεκτείνεται. Οι έξυπνες συσκευές βρίσκουν τη θέση τους μέσα στους τέσσερις τοίχους και μας διευκολύνουν με πολλούς τρόπους. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη ερωτήματα όσον αφορά το έξυπνο, δικτυωμένο νοικοκυριό. Συζητήσαμε με τον Hoang Richter, Διευθυντή Έργου για την Τεχνητή Νοημοσύνη και υπεύθυνο για τον φούρνο Series 8 με Τεχνητή Νοημοσύνη από τη Bosch.

Αυτή η ερώτηση δεν μπορεί να απαντηθεί με μία πρόταση, διότι ο όρος «Τεχνητή Νοημοσύνη» είναι πολύ ευρύς. Γενικά, είναι η αναπαραγωγή της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που κατέχει ο άνθρωπος χάρη στη νοημοσύνη του. Ξεκινά από απλά συστήματα ελέγχου, π.χ. όταν ένας χαρακτήρας σε ένα παιχνίδι υπολογιστή μετακινείται από το σημείο A στο σημείο B, και φτάνει μέχρι πολύ περίπλοκους αλγόριθμους για την αυτόνομη κινητικότητα ή τον υπολογισμό των καυσίμων σε πυραύλους.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη διευκολύνει δουλειές του σπιτιού που δεν είναι ευχάριστες για εμάς. Για παράδειγμα, ηλεκτρικές σκούπες ή αυτόματες χορτοκοπτικές μηχανές που δουλεύουν στο σπίτι ή στον κήπο όταν χρειάζεται. Αυτό σημαίνει ότι πλέον δεν χρειάζεται να σκουπίζετε ή να κουρεύετε το γκαζόν οι ίδιοι, αλλά ασχολείστε μόνο με λεπτομέρειες που δεν μπορούν ακόμη να κάνουν τα ρομπότ. Γλιτώνετε ανιαρές, καθημερινές εργασίες και μπορείτε να συγκεντρώνεστε στα πράγματα που έχουν σημασία στη ζωή. Προς το παρόν, η άνεση εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο. Όσο καλύτερα γίνονται τα συστήματα, τόσο περισσότερη υποστήριξη θα προσφέρουν στον χρήστη. Όμως, ακόμη δεν έχουμε φτάσει στο σημείο οι συσκευές να σκέφτονται για εμάς.

Η ιδέα είναι ότι θέλουμε να υποστηρίξουμε τους πελάτες στη ζαχαροπλαστική. Φανταστείτε ότι δεν έχετε την παραμικρή ιδέα πώς να φτιάξετε ένα κέικ, αλλά θέλετε να δοκιμάσετε μια απολαυστική συνταγή. Ετοιμάζετε τη ζύμη και τη βάζετε στο φούρνο, πατάτε το κουμπί έναρξης και από αυτό το σημείο κι έπειτα, η διαδικασία ψησίματος εξελίσσεται πλήρως αυτόματα. Ο φούρνος αξιολογεί συνεχώς την κατάσταση του κέικ και τον υπολειπόμενο χρόνο ψησίματος. Είναι μια σημαντική διαδικασία, καθώς υπάρχουν πολλές μεταβλητές στις συνταγές και στην προετοιμασία. Για παράδειγμα, αν έχω μια παλιά συνταγή, π.χ. για το «φοβερό κέικ» της γιαγιάς μου, αυτή η συνταγή γράφτηκε για εντελώς διαφορετικό εξοπλισμό κουζίνας, για παλαιότερα μοντέλα. Οι σύγχρονοι φούρνοι διαθέτουν τεχνικά συστήματα υψηλής απόδοσης και πολύ καλύτερες μονώσεις, πράγμα που σημαίνει ότι οι θερμοκρασίες και οι χρόνοι ψησίματος του παρελθόντος δεν ισχύουν πλέον. Όμως, κάποιος που δεν είναι επαγγελματίας δεν μπορεί να το γνωρίζει αυτό! Αν το τελικό κέικ δεν είναι νόστιμο ή είναι ωμό εσωτερικά και καμένο εξωτερικά, μπορεί να αποθαρρυνθείτε από τη ζαχαροπλαστική. Η πρόβλεψη χρόνου σας βοηθάει να γίνετε καλύτεροι στη ζαχαροπλαστική, με λιγότερο άγχος. Δεν χρειάζεται πλέον να κάνετε δοκιμές με ξυλάκια ή να ανοίγετε συνεχώς την πόρτα του φούρνου, για να δείτε αν είναι έτοιμο το κέικ. Βασικά, αυτό που έχει σημασία είναι η μαγειρική και η ζαχαροπλαστική να γίνουν διασκεδαστικές και εύκολες για τον χρήστη. Αν μπορούμε να συμβάλλουμε σε αυτό, έχουμε πετύχει τον στόχο μας.

Στον φούρνο υπάρχουν πολλοί αισθητήρες. Χρησιμοποιούνται διαφορετικοί αισθητήρες ανάλογα με το τι ψήνεται, για παράδειγμα, ζύμη ή κρέας. Μετρούν παραμέτρους, όπως η εσωτερική θερμοκρασία, η υγρασία, η θερμότητα ή η κυκλοφορία του αέρα. Από πίσω βρίσκεται ένα σύστημα μηχανικής μάθησης, δηλαδή ένα νευρωνικό δίκτυο που έχει μάθει να αναγνωρίζει συγκεκριμένες ακολουθίες από αυτά τα δεδομένα και να κάνει έξυπνες προβλέψεις, μεταξύ άλλων, για τον απαραίτητο χρόνο ψησίματος ή μαγειρέματος.

Ναι, ο φούρνος μπορεί να μαθαίνει, αλλά προς το παρόν μόνο όσον αφορά την πρόβλεψη. Προσπαθούμε διαρκώς για την περαιτέρω εξέλιξη. Στην ουσία, οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί τον φούρνο συμβάλλει στη βελτίωση της πρόβλεψης. Συλλέγουμε τα δεδομένα, τα αναλύουμε και η μηχανή μας στο κέντρο δεδομένων μαθαίνει διαρκώς. Ο πελάτης δεν θα παρατηρήσει μεγάλες αλλαγές, παρά μόνο ότι ο φούρνος είναι πιο ακριβής όταν μαγειρέψει ξανά το ίδιο πιάτο. Μαθαίνουμε επίσης όταν εσείς, ο χρήστης, ετοιμάζετε κάτι πολύ ιδιαίτερο. Με αυτόν τον τρόπο, επεκτείνουμε συνεχώς αυτό το νευρωνικό δίκτυο.

Η τεχνολογία αισθητήρων βρίσκεται ήδη σε διαδικασία εξέλιξης, επομένως τίποτα δεν θα πρέπει να πάει στραβά. Ο φούρνος έχει υποβληθεί σε πολλές δοκιμές και έχει ελεγχθεί επανειλημμένα. Από πίσω υπάρχει μια μεγάλη ομάδα και είμαστε υπερήφανοι για τον αισθητήρα ψησίματος. Ασφαλώς, πάντα μπορεί να συμβεί κάτι, δεν θέλω να το αποκλείσω εντελώς. Σε αυτήν την περίπτωση, είναι χαρά μας να προχωρούμε σε βελτιώσεις.

Ωραία ερώτηση. Θα απαντήσω κι εγώ με μια ερώτηση: Τι σημαίνει «πιο έξυπνες από εμάς»; Αν δεν ξέρετε να φτιάχνετε κέικ και έχετε έναν φούρνο που το κάνει για εσάς, σημαίνει ότι ο φούρνος είναι πιο έξυπνος από εσάς; Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι μια φιλοσοφική ερώτηση. Εμείς, οι άνθρωποι, είμαστε -ας πούμε- «ζώα των εργαλείων». Είμαστε νοήμονα πλάσματα που μάθαμε να γινόμαστε καλύτεροι με τα εργαλεία. Ένα αυτοκίνητο, για παράδειγμα, δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα εργαλείο, μια προέκταση των ποδιών μας. Ή το διαδίκτυο, το οποίο είναι, ας πούμε, μια προέκταση του εγκεφάλου μας. Το ίδιο ισχύει για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Είναι ένα εργαλείο που σου προσφέρει υποστήριξη.

Ναι, εκτός εάν υπάρξει κάποια πολιτισμική αλλαγή. Όμως, αυτήν τη στιγμή, είναι σημαντικό οι άνθρωποι να κατανοήσουν ότι αυτοί έχουν τον έλεγχο. Δεν πρόκειται, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, π.χ. ο φούρνος να ρυθμίζει τα πάντα από μόνος του. Έχεις την εναλλακτική να ελέγξεις τον φούρνο μη αυτόματα και να ρυθμίσεις εσύ τη θερμοκρασία, τον χρόνο, κ.λπ. Ευτυχώς, γιατί η Τεχνητή Νοημοσύνη ναι μεν μας βοηθά, αλλά δεν θα πρέπει να παίρνει πρωτοβουλία για όλα τα ζητήματα. Θα υπάρχουν πάντα οι άνθρωποι, ειδικά στο μαγείρεμα, που έχουν τις δικές τους απόψεις για ένα πιάτο. Αν μπορώ να μαγειρέψω καλά, τότε ξέρω ακριβώς τι πρέπει να κάνω από μόνος μου. Και τότε θέλω μια συσκευή που μου προσφέρει υποστήριξη μόνο στον βαθμό που θέλω να τη χρησιμοποιώ.

Αρχικά, ας αναρωτηθούμε αν υπάρχουν ακόμη τομείς που έχουν μείνει ανέπαφοι. Σήμερα, ούτε τα φώτα δεν χρειάζεται να ανάβουμε με το χέρι, χρησιμοποιούμε φωνητικούς βοηθούς. Καθώς τα πάντα γίνονται πιο έξυπνα, μας διευκολύνουν στην καθημερινή μας δουλειά. Η ΤΝ μπορεί να υπόκειται σε κάποιους περιορισμούς όσον αφορά στα ευαίσθητα δεδομένα. Οι οικιακές συσκευές δεν είναι τόσο προβληματικές όσο, ας πούμε, η αυτόνομη οδήγηση, όπου οι αυτοματοποιημένες διαδικασίες ενέχουν πολύ μεγαλύτερα ηθικά ζητήματα, όπως οι περιπτώσεις ατυχημάτων στις οποίες εμπλέκονται ανθρώπινες ζωές.

Εννοείται πως ναι. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, η αποδοχή της Τεχνητής Νοημοσύνης στη Γερμανία το 2018 άγγιζε ποσοστό μόλις 14%. Όμως, κυρίως χάρη στον κορωνοϊό, πρόσφατα η αποδοχή αυξήθηκε σε 56% και διεθνώς σε 54%. Σε περίοδο κρίσης, οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι να κάνουν περισσότερα πράγματα ψηφιακά και η τάση αυτή ενισχύεται. Αυτό αποδεικνύει πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα και πόσο γρήγορα μπορεί να αυξηθεί η αποδοχή.

Η κουζίνα του μέλλοντος θα πρέπει να μετριάζει όλο και περισσότερο το άγχος της καθημερινότητας, μειώνοντας ή διευκολύνοντας τις δουλειές με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης. Προσωπικό μου μέλημα είναι η κουζίνα να φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά στη διασκεδαστική πτυχή της μαγειρικής, στον πειραματισμό και στην υγιεινή διατροφή. Βοηθάει, αν έχεις υποστήριξη – όπως ένας καλός σεφ που στέκεται από πίσω σου και φροντίζει να πάνε όλα καλά.

Σίγουρα είναι πιθανό. Είμαστε έτοιμοι; Όχι ακόμη. Όμως, φυσικά, υπάρχει πάντα η οραματική σκέψη. Αρκεί να ρίξεις μια ματιά σε φωτογραφίες από τον 19ο αιώνα ή τις αρχές του 20ου αιώνα, που δείχνουν πώς φαντάζονταν οι άνθρωποι την ατμομηχανή σε 100 χρόνια. Οι άνθρωποι φαντάζονταν να πετούν στον αέρα, για παράδειγμα, με τα παλιά μηχανοκίνητα ποδήλατα. Σήμερα, ο κόσμος είναι λίγο διαφορετικός, όμως πετούμε στον αέρα, με αεροπλάνα που δεν χρειάζεται να τα κινούμε εμείς. Επομένως, μια πλήρως αυτόνομη κουζίνα είναι κάτι που σίγουρα θα συμβεί. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα είναι.